নিউজ ডেস্ক: গৱৰ্ণমেণ্ট ই-মাৰ্কেটপ্লেচ(জিইএম)এ ২০২২-২৩ বিত্তীয় বৰ্ষৰ শেষভাগত এক ঐতিহাসিক সাফল্য অৰ্জন কৰে৷ ইয়াৰ জৰিয়তে কেন্দ্ৰীয় আৰু ৰাজ্য চৰকাৰ, বিভিন্ন চৰকাৰী সংস্থা, ৰাজহুৱা খণ্ডৰ উদ্যোগ আৰু সমবায়সমূহে একেটা বিত্তীয় বৰ্ষত ৫০ লাখ অনলাইন লেনদেনৰ জৰিয়তে দুই লাখ কোটি টকাতকৈ অধিক (২৪ বিলিয়ন মাৰ্কিন ডলাৰ) মূল্যৰ সামগ্ৰী আৰু সেৱা ক্ৰয় কৰে। সৰ্বাংগীন উন্নয়ন, স্বচ্ছ, দক্ষ আৰু দুৰ্নীতিমুক্ত শাসনৰ প্ৰতি প্ৰধানমন্ত্ৰী শ্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদীৰ দায়বদ্ধতাৰ এয়া এক উৎকৃষ্ট প্ৰমাণ৷
জিইএম প্ৰকৃতাৰ্থত এক ৰত্ন। ই পুৰণি যোগান আৰু নিষ্কাশন সঞ্চালকালয় (ডিজিএছ এণ্ড ডি)ৰ স্থান লৈছে। এসময়ত ডিজিএছ এণ্ড ডি স্থাপন কৰা ভূমিত এতিয়া উপযুক্তভাৱে বাণিজ্য আৰু উদ্যোগ মন্ত্ৰালয়ৰ নতুন কাৰ্যালয় ‘বাণিজ্য ভৱন’ নিৰ্মাণ কৰা হৈছে৷ এই ভৱনৰ আধাৰশিলা স্থাপন অনুষ্ঠানত প্ৰধানমন্ত্ৰী শ্ৰী মোদীয়ে সঠিক কথাকে কৈছিল, “এতিয়া ১০০ বছৰৰো অধিক পুৰণি এই সংস্থাটো বন্ধ কৰি দিয়া হৈছে আৰু ইয়াৰ ঠাইত ডিজিটেল প্ৰযুক্তিৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি এটা নতুন সংস্থা– গৱৰ্ণমেণ্ট-ই-মাৰ্কেটপ্লেছ স্থাপন কৰা হৈছে৷ চৰকাৰে অত্যাৱশ্যকীয় সামগ্ৰী ক্ৰয় কৰাৰ ধৰণটো জিইএম-এ সম্পূৰ্ণৰূপে সলনি কৰিছে।”
২০১৬ চনৰ আগষ্ট মাহত আৰম্ভ হোৱাৰ পৰাই জিইএমৰ কাৰ্য্যকলাপত অসাধাৰণ প্ৰগতি পৰিলক্ষিত হৈছে। এই পৰ্টেলত হোৱা লেনদেনৰ মুঠ মূল্য ২০২২-২৩ চনত প্ৰায় দুগুণ হয়, যিটো বিগত বিত্তীয় বৰ্ষত ১.০৭ লাখ কোটি টকাৰ পৰা ২.০১ লাখ কোটি টকা হৈছে৷ ২০১৬-১৭ বিত্তীয় বৰ্ষত ৪২২ কোটি টকাৰ ব্যৱসায়েৰে ইয়াৰ অনন্য যাত্ৰা আৰম্ভ হৈছিল।
প্ৰধানমন্ত্ৰীৰ ‘নূন্যতম চৰকাৰ আৰু সৰ্বোচ্চ শাসন ব্যৱস্থা’ৰ মিছন আৰু চৰকাৰী ব্যৱস্থাক ন্যায্য, ফলপ্ৰসূ আৰু সকলোৰে বাবে সুলভ কৰি তুলিবলৈ প্ৰযুক্তিৰ ব্যৱহাৰৰ কৌশলৰ সৈতে সামগ্ৰী আৰু সেৱাৰ ৰাজহুৱা ক্ৰয়ক কাৰ্যকৰী কৰাৰ লক্ষ্যৰে এই পৰ্টেলটো শুভাৰম্ভ কৰা হৈছিল।
জিইএমৰ প্ৰতিযোগিতামূলক নিবিদাৰ দৰে ফলপ্ৰসূ পদ্ধতিয়ে চৰকাৰী বিভাগ আৰু উদ্যোগসমূহৰ কৰদাতাসকলক প্ৰায় ৪০,০০০ কোটি টকা ৰাহি কৰাত সহায় কৰিছে। এনে পদক্ষেপে মোদী চৰকাৰক বিত্তীয় অৱস্থাৰ সৈতে আপোচ নকৰাকৈ কল্যাণমূলক কামৰ ব্যয় উল্লেখযোগ্যভাৱে বৃদ্ধি কৰাত সহায় কৰিছে।
প্ৰধানমন্ত্ৰী শ্ৰী মোদীৰ নেতৃত্বত বিজেপি চৰকাৰৰ সপক্ষে ৰাইজে ব্যাপক হাৰত ভোটদান কৰাৰ বাবে বহু দিশত শাসন ব্যৱস্থাত অনা পৰিৱৰ্তনৰ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ প্ৰতীক হৈছে জিইএম। সদায় দুৰ্নীতিৰ অভিযোগেৰে আগুৰি থকা পূৰ্বৰ চৰকাৰখনক লৈ জনতা বিৰক্ত হৈ পৰিছিল। সেই চৰকাৰৰ বহু মন্ত্রীৰ বাবে বিভিন্ন বাতৰি কাকতৰ প্রথম পৃষ্ঠাত প্রকাশ পোৱা লাজ আৰু অপবাদৰ দৈনন্দিন খোৰাক যেন তেওঁলোকৰ জীৱনশৈলীৰ আধাৰ আছিল৷
এনে প্ৰেক্ষাপটত জিইএমৰ গুৰুত্ব আৰ্থিক দিশত ইয়াৰ অসাধাৰণ বৃদ্ধিতকৈও অধিক আৰু সেয়া যিকোনো ই-কমাৰ্চক বৃহৎ কোম্পানীয়ে ঈৰ্ষা কৰাৰ জোখেৰও যথেষ্ট। এই নতুন ব্যৱস্থাই যুগ যুগ ধৰি চলি অহা প্ৰক্ৰিয়াবোৰৰ ঠাই ল’লে, যিবোৰ অক্ষমতা আৰু দুৰ্নীতিগ্ৰস্ত আছিল। ৰাজহুৱা ক্ৰয় আগতে অস্বচ্ছ, বিলম্ব, জটিল আৰু দুৰ্নীতি আৰু নিৰ্মাণ গোটৰ সৈতে জড়িত আছিল। মাত্ৰ কেইজনমান বিশেষ সুবিধাপ্ৰাপ্ত লোকেহে প্ৰৱেশৰ বৃহৎ বাধাসমূহ অতিক্ৰম কৰিব পাৰিছিল৷ ক্ৰেতাসকলৰ হাতত বিশেষ সুবিধাপ্ৰাপ্ত আৰু প্ৰায়ে অসাধু যোগানকাৰীৰ পৰা উচ্চ আৰু আলোচনাৰ অবিহনে নিম্নমানৰ সামগ্ৰী ক্ৰয় কৰাৰ বাহিৰে আন উপায় নাছিল। আনহাতে সম্ভাৱ্য বিক্ৰেতাসকল সম্পূৰ্ণৰূপে সুবিধা প্ৰদানকাৰী সংস্থাটোৰ দয়াত নিৰ্ভৰ কৰিবলগীয়া হৈছিল আৰু তালিকাভুক্ত হ’বলৈ আৰু তাৰ পিছত সময়মতে ধন দিবলৈ দুৱাৰে দুৱাৰে ঘূৰি থাকিবলগীয়া হৈছিল।
ইয়াৰ বিপৰীতে এই প্ৰযুক্তি-চালিত মঞ্চৰ জৰিয়তে বিক্ৰেতা পঞ্জীয়ন, সামগ্ৰী অৰ্ডাৰ দিয়া আৰু ধনাদায়ৰ প্ৰক্ৰিয়াত কোনো মানৱীয় হস্তক্ষেপ প্ৰায় নাই। প্ৰতিটো খোজতে এছএমএছ আৰু ই-মেইলৰ জৰিয়তে ক্ৰেতা, তেওঁৰ সংস্থাৰ মুৰব্বী, ধনাদায় কৰা বিষয়া আৰু বিক্ৰেতালৈ জাননী প্ৰেৰণ কৰা হয়।
এই কাগজবিহীন, নগদবিহীন আৰু অজ্ঞাত জিইএম ব্যৱস্থাই ক্ৰেতাক প্ৰতিযোগিতামূলক হাৰত অসংখ্য বিক্ৰেতাৰ পৰা পোনপটীয়াকৈ সামগ্ৰী আৰু সেৱা ক্ৰয় কৰাৰ স্বাধীনতা প্ৰদান কৰে। এই নতুন প্ৰতিযোগিতামূলক ব্যৱস্থা প্ৰধানমন্ত্ৰী শ্ৰী মোদীৰ ডিজিটেল ইণ্ডিয়াৰ পদক্ষেপৰ আধাৰত আন এক বৈপ্লৱিক পদক্ষেপ। ইয়াৰ ফলত ৰাজহুৱা ক্ৰয়ৰ পৰিচালনাৰ ধৰণ সলনি হৈছে আৰু ক্ষুদ্ৰ, লঘূ আৰু মজলীয়া উদ্যোগ (এমএছএমই) আৰু ক্ষুদ্ৰ ব্যৱসায়ীসকলে জনপ্ৰিয় চৰকাৰী অৰ্ডাৰ লাভ কৰাটো সম্ভৱ কৰি তুলিছে।
জটিল তথ্য আৰু তৃতীয় পক্ষৰ অভিজ্ঞতাভিত্তিক বিশ্লেষণে জিইএমৰ সফলতা নিশ্চিত কৰে। বিশ্ব বেংক আৰু আইআইএম, লক্ষ্ণৌৱে কৰা এক নিজাববীয়া অধ্যয়নত গড় খৰচৰ পৰা গড়ে ১০ শতাংশ ৰাহি হোৱাৰ অনুমান কৰা হৈছে। বিশ্ব বেংকে কয় যে প্ৰতিজন নতুন নিবিদাকাৰীৰ বিপৰীতে সঞ্চয়ৰ হাৰ ০.৫৫ শতাংশ বৃদ্ধি পাইছে। বষ্টন কনছালটিং গ্ৰুপৰ (বিচিজি) এক অধ্যয়নত দেখা গৈছে যে ২০২১-২২ চনত বাৰ্ষিক খৰচৰ ৰাহি ৮-১১ শতাংশৰ ভিতৰত আছিল। প্ৰধানমন্ত্ৰী শ্ৰী মোদীয়ে জিইএমৰ উদ্দেশ্যক “নূন্যতম খৰচ আৰু অধিক সহজ, দক্ষতা আৰু স্বচ্ছ” বুলি প্ৰকাশ কৰিছে।
এই পৰ্টেলত ৩২ লক্ষাধিক সামগ্ৰীৰ তালিকাত ১১,৫০০ৰো অধিক সামগ্ৰীৰ শিতান আছে৷ ইয়াৰে ২৮০টাতকৈও অধিক শিতান সেৱা খণ্ডৰ সৈতে জড়িত আৰু তেওঁলোকে ২.৮ লাখতকৈ অধিক সেৱা আগবঢ়ায়। জিইএম-এ ৬৭,০০০ৰো অধিক চৰকাৰী ক্ৰয় প্ৰতিষ্ঠানৰ বিবিধ ক্ৰয়ৰ প্ৰয়োজনীয়তা পূৰণ কৰিছে। এই প্ৰতিষ্ঠানসমূহে সকলো ক্ৰেতা আৰু বিক্ৰেতাক সমতাপূৰ্ণ সুযোগ প্ৰদান কৰি জিইএমৰ সহায়ত প্ৰায় ৪০,০০০ কোটি টকা ৰাহি কৰিছে।
মূল্যৰ দৃষ্টিৰ পৰা যদি চাও, তেন্তে বিভিন্ন ৰাজ্যৰ পৰা প্ৰায় ৬০ শতাংশ অৰ্ডাৰ ক্ষুদ্ৰ আৰু লঘূ উদ্যোগসমূহক দিয়া হৈছে। বিভিন্ন ৰাজ্যই বিভিন্ন ষ্টাৰ্ট-আপকো ১,১০৯ কোটি টকাৰ অৰ্ডাৰ প্ৰদান কৰিছে, যিবোৰে দুৰ্গম অঞ্চলত বসবাস কৰাকে ধৰি তুলনামূলকভাৱে কম সুবিধাপ্ৰাপ্ত ব্যৱসায়ীসকলৰ বাবে সহজ কৰি তুলিছে।
পুৰণি আৰু গভীৰভাৱে শিপাই থকা ক্ৰয় প্ৰক্ৰিয়াসমূহৰ পুনৰুজ্জীৱিতকৰণৰ সৈতে জড়িত ব্যাপক জটিলতাসমূহ লক্ষ্য কৰিলে জিইএম হৈছে বিশ্বজুৰি গ্ৰহণ কৰা অন্যতম বৃহৎ পৰিৱৰ্তনকেন্দ্ৰিক ব্যৱস্থা আৰু প্ৰধানমন্ত্ৰী শ্ৰী মোদী চৰকাৰৰ কৰ্মশৈলীৰ সৈতে ইয়াৰ সাদৃশ্য আছে। টিকাকৰণ, বিনামূলীয়া খাদ্য বিতৰণ, এলইডি বাল্ব গ্ৰহণ, নবীকৰণযোগ্য শক্তিৰ ক্ষমতা গঢ়ি তোলা আৰু ডিজিটেল পেমেণ্ট ব্যৱস্থাৰ উল্লেখযোগ্য প্ৰগতি এই পদ্ধতিৰ কেতবোৰ উদাহৰণ।
এই পৰ্টেলৰ পৰিৱৰ্তনশীল সফলতা সমগ্ৰ অৰ্থনীতিৰ বাবে শুভ সংকেত, কাৰণ এই ‘ৰত্ন’ই অমৃত কালৰ সময়ত দক্ষতা আৰু বিশ্বাসযোগ্যতা বৃদ্ধি কৰিছে। বিশেষকৈ যি সময়ত প্ৰধানমন্ত্ৰী শ্ৰী মোদীৰ নিৰ্ণায়ক আৰু দূৰদৰ্শী নেতৃত্বত ২০৪৭ চনৰ ভিতৰত ভাৰত এখন উন্নত দেশ হিচাপে পৰিগণিত হোৱাৰ পথত অগ্ৰসৰ হৈছে৷
লগতে পঢ়ক – পুনৰবাৰ বিৰাট কোহলী আৰু গৌতম গম্ভীৰ মাজত বাক বিতণ্ডা